در ادامه، مقاله‌ای جامع و به‌روز دربارهٔ سینوزیت و بیماری‌های مرتبط با آن ارائه می‌شود. این مقاله شامل اطلاعاتی در مورد اپیدمیولوژی
، پاتوفیزیولوژی، روش‌های تشخیصی با تأکید بر تصویربرداری، و روش‌های درمانی دارویی، گیاهی، هولیستیک و شناختی است.
اپیدمیولوژی
سینوزیت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه تنفسی فوقانی است.
در ایالات متحده، حدود 14.7٪ از افراد در یک سال گذشته به سینوزیت مبتلا شده‌اند.
سینوزیت مزمن حدود 12.5٪ از جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. (NCBI)
پاتوفیزیولوژی
سینوزیت به التهاب مخاطی سینوس‌ها اطلاق می‌شود که اغلب با التهاب مخاط بینی همراه است.
در سینوزیت حاد، عفونت‌های ویروسی شایع‌ترین علت هستند، اما عفونت‌های باکتریایی نیز می‌توانند نقش داشته باشند.
در سینوزیت مزمن، عوامل مختلفی مانند آلرژی، آسم، پولیپ بینی و نقص ایمنی می‌توانند نقش داشته باشند.
روش‌های تشخیصی
معاینه بالینی
تشخیص اولیه بر اساس علائم بالینی مانند احتقان بینی، درد صورت، ترشح بینی و کاهش حس بویایی انجام می‌شود.
تصویربرداری
سونوگرافی
سونوگرافی در تشخیص سینوزیت ماگزیلاری کاربرد دارد، اما دقت آن محدود است.
در مقایسه با MRI، حساسیت و ویژگی سونوگرافی به ترتیب 64٪ و 95٪ گزارش شده است. (JAMA Network)
رادیوگرافی ساده
رادیوگرافی ساده (نمای Water’s) در گذشته کاربرد داشت، اما به دلیل دقت پایین، امروزه کمتر استفاده می‌شود.
سی‌تی‌اسکن (CT)
CT اسکن بدون تزریق ماده حاجب، روش استاندارد طلایی در ارزیابی سینوزیت مزمن و موارد پیچیده است.
این روش به‌خوبی ضخامت مخاطی، سطح مایع، انسداد اوستیا و آناتومی ناهنجار را نشان می‌دهد. (Medscape)
تصویربرداری MRI
MRI در موارد شک به سینوزیت قارچی مهاجم، درگیری بافت نرم اطراف یا عوارض داخل جمجمه‌ای کاربرد دارد.
MRI به‌ویژه در تشخیص افتراقی با تومورهای سینوس و بررسی گسترش ضایعه به مدار یا مغز مفید است. (Medscape)
درمان
درمان دارویی
در موارد ویروسی حاد، درمان حمایتی شامل ضداحتقان‌ها، ضد درد و شست‌وشوی بینی با سرم سالین توصیه می‌شود.
در صورت تداوم علائم بیش از ۱۰ روز یا شدت علائم، احتمال عفونت باکتریال مطرح شده و آنتی‌بیوتیک‌ها تجویز می‌شوند.
آموکسی‌سیلین-کلاوولانات داروی خط اول است.
درمان گیاهی
گیاهانی مانند اکالیپتوس، نعناع فلفلی، زنجبیل، زردچوبه و آویشن دارای خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی هستند.
استفاده از بخور حاوی این گیاهان می‌تواند به بهبود جریان هوایی و کاهش ترشحات کمک کند.
درمان‌های هولیستیک
درمان هولیستیک به جای تمرکز صرف بر سینوس‌ها، نگاه کلی به بیمار دارد و تلاش می‌کند عوامل زمینه‌ساز را اصلاح کند.
اصلاح سبک زندگی، کاهش مواجهه با آلرژن‌ها، کنترل استرس و اصلاح رژیم غذایی از اقدامات پایه‌ای محسوب می‌شوند.
تمرینات تنفسی مانند یوگا و پرانایاما نیز می‌توانند مفید باشند.
درمان‌های شناختی
در بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن که دچار اضطراب، افسردگی یا کیفیت زندگی پایین هستند، درمان شناختی رفتاری (CBT) می‌تواند مفید باشد.
استفاده از رویکردهای روان‌درمانی در کنار درمان طبی، منجر به کاهش دفعات عود و بهبود رضایت بیمار می‌شود.
منابع
Battisti AS, Modi P, Pangia J. Sinusitis. StatPearls. 2023 Mar 2.
Mitchell MB, Workman AD, Lu R, Bhattacharyya N. Contemporary Update on the Microbiology of Paranasal Sinusitis. Sinusitis. 2024; 8(2):13-19.
Sinusitis and its management. PMC.
Sinusitis (Rhinosinusitis) Imaging: Practice Essentials. Medscape.
Enhanced artificial intelligence-based diagnosis using CBCT. arXiv. (Medscape, MDPI, PMC, Medscape, arXiv)
