، مقالهای جامع و بهروز در مورد نفخ شکم ارائه میشود که شامل پاتوفیزیولوژی، اپیدمیولوژی، روشهای تشخیصی با تأکید بر تصویربرداری، و روشهای درمانی
دارویی، گیاهی، هولیستیک و شناختی است.
پاتوفیزیولوژی نفخ شکم
نفخ شکم به احساس پری یا فشار در ناحیه شکم اطلاق میشود که اغلب به دلیل تجمع گاز در رودهها ایجاد میشود. مکانیسمهای زیر در ایجاد نفخ نقش دارند:
حساسیت احشایی: افراد مبتلا به اختلالات عملکردی گوارشی مانند سندرم روده تحریکپذیر (IBS) ممکن است حساسیت بیشتری به تغییرات طبیعی در حجم گاز داشته باشند.
اختلال در رفلکسهای شکمی-دیافراگمی: در برخی بیماران، به جای انقباض عضلات شکم و شل شدن دیافراگم، عکس این حالت رخ میدهد که منجر به برجستگی شکم میشود. (PMC)
عدم تعادل میکروبیوتای روده: تغییر در ترکیب باکتریهای روده میتواند منجر به تولید بیش از حد گاز و نفخ شود.
اپیدمیولوژی
نفخ شکم یکی از شکایات شایع در جمعیت عمومی است.
در ایالات متحده، حدود 16٪ از بزرگسالان به طور مکرر از نفخ شکم شکایت دارند. (Time)
شیوع نفخ در زنان بیشتر از مردان است و اغلب با دورههای قاعدگی مرتبط است.
روشهای تشخیصی
معاینه بالینی
بررسی سابقه پزشکی، رژیم غذایی، الگوهای دفع و علائم همراه مانند درد یا تغییرات وزنی.
تصویربرداری
سونوگرافی
مفید برای تشخیص تجمع گاز، مایعات یا تودههای شکمی.
رادیوگرافی ساده
نمایش سطح گاز در رودهها و تشخیص انسدادهای احتمالی.
سیتیاسکن (CT)
ارزیابی دقیق ساختارهای شکمی و تشخیص علل ساختاری نفخ.
MRI
مفید در موارد خاص برای بررسی بافتهای نرم و تشخیص تومورها یا ضایعات دیگر.
درمان
درمان دارویی
پروکینتیکها: مانند متوکلوپرامید برای افزایش حرکات روده.
آنتیبیوتیکها: مانند ریفاکسیمین برای کاهش باکتریهای تولیدکننده گاز در روده.
مکملهای فیبر: برای بهبود یبوست و کاهش نفخ.
درمان گیاهی
نعناع فلفلی: دارای خواص ضد اسپاسم و کاهش نفخ.
زنجبیل: کمک به هضم و کاهش گازهای رودهای.
چای بابونه: آرامبخش و کمک به کاهش التهابهای گوارشی.
درمانهای هولیستیک
طب سوزنی: مطالعات نشان دادهاند که طب سوزنی میتواند در کاهش نفخ مؤثر باشد.
تمرینات تنفسی دیافراگمی: کمک به بهبود رفلکسهای شکمی و کاهش نفخ.
درمانهای شناختی
درمان شناختی-رفتاری (CBT): کمک به مدیریت استرس و کاهش علائم گوارشی مرتبط با اضطراب.
بیوفیدبک: آموزش کنترل عضلات شکمی برای کاهش نفخ.
منابع
Abdominal Bloating: Pathophysiology and Treatment - PMC (PMC)
Management Strategies for Abdominal Bloating and Distension - PMC (PMC)
Holistic acupuncture approach to idiopathic refractory nausea, abdominal pain and bloating (PubMed)
What Causes Bloating-and What to Do About It (Time)