فهرست مطلب
تعریف استرس از نظر روانشناسی
استرس وضعیتی است که یک واکنش بیولوژیکی خاص را در بدن ایجاد می‌کند.
تعریف استرس از نظر روانشناسی
استرس وضعیتی است که یک واکنش بیولوژیکی خاص را در بدن ایجاد می‌کند. هنگامی که شما یک تهدید یا یک چالش بزرگ را درک می‌کنید، برخی مواد شیمیایی و هورمونها در بدن شما افزایش می‌یابد که موجب ایجاد واکنش‌های اضطرابی می‌شوند. واکنش‌های استرس برای مبارزه با عوامل استرس‌زا یا فرار از آنها در بدن ایجاد میشود. هر عاملی که به بدن فشار غیر طبیعی وارد کند و باعث شود که واکنش استرس در بدن ایجاد شود،عامل استرس‌زا نام دارد. این عامل می تواند روحی(مانند حرکات غیرمنتظره) یا فیزیکی(مانند احساس سرمای شدید) یا شیمیایی(مانند مسمومیت غذایی ) باشد که این عوامل، ترس و اضطراب را در ما به وجود می آورند و در نهایت موجب درگیری اعصاب و بالارفتن ضربان قلب وتعریق می گردد وحتی ممکن است عضلات بدن سفت گردد یا فشار خون بالا رود؛ تمامی این واکنش های ایجاد شده، جهت مقابله با استرس بروز پیدا می کنند که به آن واکنش‌های هوشیاری می گویند که برای مقابله با استرس در بدن شکل می گیرد و اولین قسمت و ابتدایی ترین مرحله استرس به شمار می رود. این
واکنش اگر تحت کنترل قرار گیرد مشکلی ایجاد نمی کند.
باید گفت عامل درونی بسیار بیشتر از عامل بیرونی بر استرس تاثیر گذار است به طور مثال اگر سگی وحشی شما را دنبال کرده است مهم است اما اینکه شما از درون نسبت به سگ وحشی چه واکنشی نشان دهید بسیار مهم تر از آن می باشد. اگر شما نتوانستید استرس خود را کنترل کنید استرس شما به مرحله دوم می رود و بدن از غده فوق کلیه کمک می گیرد وبرای کنترل وبالا بردن مقاومت بدن در برابر استرس، شروع به ترشح هورمون کورتیزول می کند. مرحله سوم مرحله ای می باشد که شما قادر به کنترل استرس نمی باشید و دیگر هورمون کورتیزول بدن نیز ترشح پایینی دارد و نمی تواند به شما کمکی کند که ممکن است انواع واقسام بیماری‌ها به سمت شما هجوم آورد می‌آورد.
در طول سال‌های گذشته پژوهش‌های بسیاری نشان دادند که رویدادهای استرس را در ظهور بیماری های جسمانی و روانی موثر است و در واقع یکی از عواملی که به تنهایی و یا در ترکیب با عوامل دیگر نقش اساسی در فشار خون بالا دارد استرس می باشد. در
هنگام استرس و موقعیت‌های تهدیدکننده رگ‌های اندام های احشایی منقبض می شوند. در این حالت نبض سریع می‌زند و باعث افزایش فشار خون می گردد.
برخی پژوهشگران معتقدند که ویژگی‌های محیطی و موقعیتی متفاوت در تجربه میزان استرس اثرگذار هستند .بر این اساس حوادثی که تقاضا ها و مطالبات زیادی ایجاد می‌کنند و تهدیدی قریب الوقوع به شمار می روند ،می توانند استرس زیادی را در فرد ایجاد کنند .همچنین پژوهشگران تغییر در شرایط محیطی و زندگی را نیز استرس آور دانسته و عوامل محیطی چون ابهام در موقعیت یا نقش، مطلوب دانستن یا ندانستن موقعیت و کنترل پذیری و کنترل ناپذیری موقعیت را نیز در میزان تجربه استرس موثر دانستند. در واقع استرس عبارت است از تجربه کردن بقایای که برای آسایش جسمی یا روان فرد مخاطره آمیز تلقی می‌شوند و یکی از مولفه‌های تعیین‌کننده احتمال اتخاذ سبک‌های مقابله توسط افراد در موقعیت های استرس زا محسوب میشود و استرس ادراک شده از جمله عواملی است ،که می تواند در ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات نقش داشته باشد و یا شرایط ابتلا به بیماری‌ها و اختلالات را هموار سازد و شدت
استرس ادراک شده اشاره به باور فرد در زمینه جدی بودن استرس دارد. در واقع استرس ادراک شده عبارت است از واکنش بدن به تغییری که مستلزم سازگاری یا پاسخ جسمی، ذهنی یا هیجانی می باشد که می تواند به وسیله هر عامل و محرک تنش زا ایجاد گردد .از دیدگاه آسیب‌شناسی استرس در سطح فردی باعث بروز آسیب های جسمی و روانی و در سطح اجتماعی باعث بروز و تشدید مشکلات اجتماعی میشود. در حال حاضر نظریه‌پردازان جدید استرس ، سعی دارند این مفاهیم کل را به اجزای تشکیل دهنده و مکانیزمهای آن از جمله ساز و کاری که استرس به واسطه آن موجب بیماری میشود ،افکار مزاحم مشغولیت های ذهنی، افکار خودکار و خاطرات آسیب‌زا تجزیه کنند. نتایج پژوهش‌های مختلف نشان داده اند که سبک واکنش بیماران قلبی به محرک‌های محیطی باعث ترس و تحریک‌پذیری همراه است که خود موجب عوارض قلبی عروقی مانند پرفشاری خون در آنان می گردد با توجه به اینکه فشار خون یک فرد تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله استرس و هیجانات قرار می‌گیرد
انواع استرس
- استرس های کوتاه مدت و لحظه ای حاصل از عوامل استرس زا
این نوع استرس ها بسیار کوتاه مدت هستند که تنش ها و افکارهای خسته کننده لحظه ای قابل شناسایی، دلیل اصلی بروز این نوع استرس می باشد که ممکن است در طول روز برای فرد پریشانی، سردرد وتنش های عصبی ومعده دردهای عصبی به وجود آورد.
- استرس های مکرر حاصل از عوامل استرس زا
افراد جزء این دسته ،دائما پریشان و کج خلق هستند، اطراف خود را پر از امواج منفی کرده اند و طوری عمل می کنند که انگار همیشه عجله دارند یا دیرشان شده است، از جمله ویژگی های بارزی که استرس های مکرر به افراد هدیه می دهد ،عجول بودن، رقابت جویی وآشفتگی و البته بی صبر و حوصله بودن است، باید گفت که استرس های مکرر سبب بروز بیماری های قلبی و عروقی می گردد.
- استرس های مزمن یا کرونیک حاصل از عوامل استرس زا
استرس مزمن زمانی رخ می دهد که فرد در زمان مقابله با مشکلات خود احساس شکست کند یا احساس کند که هیچ راه فرار یا نجاتی ندارد، باید گفت ریشه اصلی این دسته از استرس ها، در دوران کودکی فرد می باشد یعنی فرد از گذشته تاکنون ترس ها و
استرس هایی را با خود حمل می کند اما راهی برای برطرف کردن آن نتوانسته پیدا کند و بطور کامل نظام فکری و عقیدتی آنها برپایه ترس ها و استرس های آن ها بناگردیده است و در هر لحظه فرد را آزار می دهد به طوری که ممکن است از فرد یک شخصیت گوشه گیر ومنزوی یا پرخاشگر بسازد.
همانطور که گفته شد، استرس اگر درمان و کنترل نگردد مشکلات زیادی را با خود به همراه می آورد از جمله:
- انواع بیماری های قلبی(سکته قلبی، ناراحتی های گرفتگی عروق قلب)
- فشار خون بالا
- اثر گذاری در دستگاه تنفس بطور مثال آسم
- انواع بیماری های خود ایمنی مانند رماتیسم و…
- آلرژی های ناشناخته
- رشد باکتری های روده
- انواع سرطان
فشار خون چیست؟
(شکل اضافه شود)
هایپرتنشن یا فشار خون مشکلی شایع برای بیشتر افراد پا به سن گذاشته است. فشار خون نیرویی است که خون به دیواره های عروق وارد می کند. وقتی این فشار بیش از حد می شود فعالیت قلب بسیار بالا می رود و آسیب های جدی به رگ ها وارد می کند. درمان نشدن این مشکل در طولانی مدت باعث بروز مشکلات قلبی، سکته و مشکلات کلیوی می شود.
انواع فشار خون کدامند؟
فشار خون اولیه:
در ۹۰ تا ۹۵ درصد از بزرگسالان مبتلا به این بیماری، علت مشخصی وجود ندارد. این نوع را فشار خون اولیه می نامند که به صورت تدریجی بعد از چندین
سال به وجود می آید.
فشار خون ثانویه :
فشارخون بالا در ۱۰ درصد باقی مانده بر اثر علل زیر ایجاد می گردند. این نوع را فشار خون ثانویه می نامند که ناگهانی ایجاد می شود و نسبت به نوع
اولیه،شدیدتر است. شرایط گوناگون و مصرف داروهای مختلف می توانند منتهی به این مشکل شوند که عبارتند از:
۱)مشکلات کلیوی
۲)تومور غده فوق کلیه
۳)نقص مادرزادی قلب
۴) داروهای خاصی مانند داروهای جلوگیری از بارداری، داروهای ضد احتقان، داروهای مُسکنی که به صورت آزاد فروخته می شوند و برخی داروهای تجویزی دیگر. ۵)داروهای غیر قانونی مانند کوکایین و آمفتامین
در برخی موارد بالا رفتن فشار باعث خونریزی مغزی، سکته مغزی، سکته قلبی، حملات قلبی و بیماری‌های مزمن کلیه می شود. حتی افزایش خفیف آن نیز با کاهش امید به زندگی مرتبط است. تغییر رژیم غذایی و
روش زندگی می‌تواند در کنترل این بیماری مؤثر بوده و خطرات آن را بر سلامتی کاهش دهد.
چه کسانی دچار فشار خون بالا می شوند؟
در سن ۴۵ سالگی مردان بیشتر از زنان دچار فشار بالا هستند. این اتفاق برای بیشتر مردان و زنانی که سنشان بالا می رود رخ می دهد. بیشتر خانمها با رسیدن به سن ۶۵ سالگی دچار این بیماری می شوند. کسانی که فامیلی نزدیک با افراد مبتلا به فشار بالا یا دیابت دارند بیشتر در خطر این بیماری هستند. تقریبا ۶۰% از کسانی که دیابت دارند به مشکل فشار بالا نیز مبتلا هستند.
مواردی وجود دارند که در ابتلا فرد به فشار خون تاثیرگذار هستند.از جمله این موارد می‌توان به مصرف سدیم،اضافه وزن،مصرف الکل،نژاد،کافئین و استرس اشاره کرد.
ارتباط فشار خون و استرس:
در خصوص ارتباط استرس با فشار خون، می‌توان گفت استرس فشار خون را بالا می برد اما هنوز هیچ
مدرکی مبنی بر اینکه تاثیری دائمی روی آن داشته باشد وجود ندارد. استرس از دلایل بالا رفتن خطر بیماری های قلبی است و رابطه ای غیر مستقیم با این بیماری دارد. استرس فرد را به سمت عادات ناسالمی چون استفاده از غذاهای بی ارزش، سیگار کشیدن و یا مصرف الکل سوق می برد که با فشار خون و بیماری های قلبی در ارتباط هستند.
واکنش شما به استرس ممکن است بر فشار خون شما تأثیر بگذارد. زمانی که شما در شرایط استرس زا قرار می‌گیرید، بدنتان هورمون‌های زیادی تولید می‌کند، این هورمونها باعث می‌شوند فشار خون شما به طور موقت افزایش یابد و ضربان قلب شما سریعتر شود و رگ‌های خونی شما باریک شود. استرس از طریق افزایش فشار خون مکرر و همچنین با تحریک سیستم عصبی می‌تواند باعث ایجاد مقادیر زیادی هورمون‌های مهارکننده عروق و فشار خون شود که باعث افزایش فشار خون میشود.
نتایج پژوهش های مختلف نشان داده اند که سبک واکنش بیماران قلبی به محرک‌های محیطی، با استرس و تحریک پذیری همراه است که خود موجب عوارض قلبی۔عروقی مانند پرفشاری خون در آنان می گردد .با
توجه به اینکه فشار خون در یک فرد تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله استرس و هیجانات قرار می گیرد ، در نتیجه ممکن است یک فرد در هنگام مراجعه به پزشک تحت تاثیر مواجهه با پزشک و شرایط مطب یا بیمارستان دچار استرس شده و فشار خون بیمار بالا رود .وقتی برای بیماری تشخیص فشار خون بالا گذاشته میشود و این امر مستلزم مصرف دارو، صرف هزینه‌های مراجعه به مراکز درمانی و اتلاف وقت بیمار جهت مراجعات مکرر و غیره می باشد. از این رو فشار خون بالا ناشی از استرس زمان ایجاد میشود که فشارخون شخص در مطب یا مرکز درمانی بالاست ولی با استفاده از دستگاه هولتر مانیتورینگ درحد نرمال است .این پدیده باعث میشود تا این افراد به درمان‌های رایج ضدفشارخون پاسخ مثبت ندهند.
عواملی که بر فشار خون از طریق استرس تأثیر می‌گذارد عبارتند از:
فشار شغلی
نژاد
محیط اجتماعی
محیط خانوادگی
پریشانی عاطفی
علاوه بر این، هنگامی که یک عامل خطر با سایر عوامل ایجاد کننده استرس همراه است، تأثیر آن بر فشار خون دوبرابر میشود. به طور کلی، مطالعات نشان می‌دهد که استرس به طور مستقیم باعث فشار خون بالا نمی‌شود، اما می‌تواند در رشد آن تأثیر داشته باشد. انواع درمان‌های غیر دارویی برای مدیریت استرس در کاهش فشار خون و ایجاد فشار خون بالا مؤثر است که نمونه‌هایی از آن مراقبه، طب سوزنی، یوگا و موسیقی درمانی است.
این روزها به طور متوسط افراد در هفته ۷۰ ساعت کار می‌کنند، همچنین سیستم‌های الکترونیک از جمله تلفن همراه و دادگاه‌ها، استرس را به بخشی از زندگی افراد تبدیل کرده‌اند.
لازم به ذکر است که هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد استرس منجر به فشار خون بالا در دراز مدت میشود. اما واکنش به استرس به روش‌های ناسالم می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا، حمله‌های قلبی و سکته‌های مغزی را افزایش دهد.همچنین وقتی استرس شما از بین می‌رود، فشار خون شما به حالت عادی باز می‌گردد. با این وجود، حتی این افزایش فشار خون کوتاه به مرور می‌تواند به رگ‌های خونی، قلب و کلیه‌ها آسیب برساند.
استرس شغلی و فشار خون بالا
(شکل اضافه شود)
استرس شغلی یا فشار کاری ناشی از عدم توازن بین خواسته‌های شغلی و کنترل شغل، یکی از عوامل رایج در علت فشار خون بالا در جامعه مدرن به حساب می‌آید. رابطه احتمالی بین فشار شغلی و فشار خون به طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است، بررسی‌ها نتایج متضاد در مورد رابطه بین این دو را نشان می‌دهد. فشار شغلی باعث به وجود آمدن استرس و فشار خون میشود، همانطور که در بخش‌های قبلی
توضیح دادیم، استرس خود یک از عوامل مهم در ایجاد فشار خون بالا به حساب می‌آید.
کاهش استرس و فشار خون
فعالیت‌های کاهش دهنده استرس می‌تواند فشار خون شما را کاهش دهد. کاهش سطح استرس ممکن است به طور مستقیم فشار خون را در دراز مدت کاهش ندهد. اما استفاده از استراتژی‌هایی برای مدیریت استرس، می‌تواند به بهبود سلامتی شما کمک کند. تسلط بر تکنیک‌های مدیریت استرس می‌تواند منجر به تغییر رفتارهای شما شود که در نهایت سبک زندگی سالمی را برای شما می‌سازد، از جمله مزیت این تغییر رفتارها کاهش فشار خون است.
عوارض افزایش استرس و فشار خون
فشار خون بالا یک عامل خطر برای سلامتی است و باعث به وجود آمدن عوارضی میشود از جمله؛
نارسایی قلبی
بیماری عروق کرونر
سکته مغزی
بیماری کلیوی
بیماری چشم
فشار خون بالا همچنین با دیابت نوع ۲ همراه است.
فشار خون بالا در اثر استرس مکانیکی باعث فرسودگی اعضای بدن و عروق میشود. رگ‌های خونی دارای مکانیسم‌هایی برای تنظیم جریان خون در بدن هستند و هنگامی که فشار خون بالا رخ می‌دهد، رگ‌های خونی در پاسخ اولیه محدود می‌شوند. سرانجام دیواره رگ‌های خونی ضخیم شده و آسیب بافتی ایجاد میشود و در نتیجه دیواره‌های رگ‌ها سخت‌تر می‌شوند.
مشکلات چشمی
بیماری فشار خون بالای چشم، به عنوان رتینوپاتی فشار خون بالا شناخته شده است. در شبکیه چشم، تغییراتی در رگ‌های خونی ایجاد میشود که در نهایت منجر به اختلال در یکپارچگی رگ میشود و خون یا اسیدهای چرب ممکن است بر روی بافت شبکیه ظریف نشت کنند. این امر باعث تغییر دائمی در بینایی میشود، البته قابل پیشگیری است.
سکته مغزی و سایر مشکلات مغزی
عوارض سکته مغزی می‌تواند ناشی از خونریزی رگ‌های خونی باشد که به مغز خون رسانی کنند، یا به
طور مکرر می‌تواند ناشی از ضعف جریان خون در رگ‌های آسیب دیده در اثر استرس و فشار خون بالا باشد.
یکی دیگر از عوارض بیماری فشار خون بالا که بر مغز تأثیر می‌گذارد، انسفالوپاتی فشار خون بالا است. این وضعیت به تغییر وضعیت روانی اشاره دارد، غالباً با سردرد و حالت تهوع همراه است.
بیماری کلیوی
فشار خون بالا یکی از دلایل اصلی بیماری مزمن کلیه است که اغلب به دیالیز نیاز دارد. خون از طریق کلیه‌ها تصفیه میشود، هنگامی که رگ‌های خونی کوچک کلیه در اثر فشار خون بالا آسیب می‌بینند دیگر قادر به تصفیه خون نیستند.
افراد مبتلا به آسیب کلیوی سرانجام ساعاتی را با
دستگاه‌های دیالیز می‌گذرانند که می‌توانند مواد زاید را از جریان خون خارج کنند یا ممکن است نیاز به پیوند کلیه داشته باشند.
اثربخشی هیپنوتیزم درمانی بر استرس ادراک شدهو فشارخون بیماران مبتلا به فشارخون اولیه
با توجه به شیوع فشارخون و تاثیر عوامل روانشناختی در این بیماری ،همچنین کمبود مطالعه در این زمینه پژوهش به منظور طرح ریزی راهکارهای درمانی غیر دارویی مناسب ،ضروری به نظر می‌رسد و به علاوه به دلیل عوارض ناشی از این بیماری و مخارج اقتصادی فراوان در درمان آن، تداخلات دارویی و عوارض جانبی آنها که مشکلات عدیده ای را پیش روی این بیماران قرار داده، به نظر می‌رسد دستیابی به شیوه های درمان غیر دارویی می‌تواند به طور همزمان و موازی با درمان‌های دارویی طول مدت درمان را کاهش و بهبودی را تسریع نماید.
بر این اساس پژوهش‌هایی صورت گرفت که به دنبال بررسی فرضیه های زیر بود :
۱)هیپنوتیزم درمانی بر کاهش میزان استرس ادراک
شده در بیماران مبتلا به فشار خون اولیه موثر است. ۲)هیپنوتیزم درمانی بر کاهش میزان فشار خون سیستولی و دیاستولی در بیماران مبتلا به فشار خون اولیه موثر است.
روش کار:
مطالعه حاضر با طرح آزمایشی از نوع پیش- آزمون پس- آزمون انجام گرفت. متغیر مستقل هیپنوتیزم درمانی بود که فقط در گروه آزمایشی اعمال شد و تاثیر آن بر نمرات پس آزمون گروه آزمایشی نسبت به گروه گواه مورد مقایسه قرار گرفت .جامعه آماری پژوهش، شامل تمامی بیماران مبتلا به فشار خون اولیه شهر مشهد بود و برای انتخاب نمونه ،بعد از اعلام فراخوانی که در سال ۱۳۹۵ از طریق انجمن هیپنوتیزم خراسان صورت گرفت و مراجعه داوطلبین به مرکز و همچنین تایید بیماری های آنها توسط آزمایشات پاراکلینیکی و نظر پزشک متخصص قلب و عروق ،از میان تمامی بیمارستان های واقع در شهر مشهد بیمارستان امام رضا انتخاب شد و از بین بیماران مبتلا به فشار خون اولیه مراجعه کننده به مراکز درمانی، در بازه زمانی تابستان ۱۳۹۵ به صورت نمونه گیری در دسترس ،تعداد ۳۰ نفر انتخاب و به طور
تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند .
لازم به ذکر است که هر دو گروه بیماران هر شب یک قرص لوزارتان ۵۰ میلی گرمی مصرف می‌کردند. بیمارانی که در گروه آزمایش قرار داشتند ،به مدت سه جلسه تحت هیپنوتیزم درمانی قرار گرفتند. در حالی که گروه کنترل تا پایان مرحله پس آزمون هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد .همچنین از گروه کنترل در حالیکه فقط تلورازتان ۵۰ میلی گرم دریافت می‌کردند، خواسته شد تا فشار خون خود را به مدت دو هفته دیگر در دو نوبت صبح و عصر به عنوان پس آزمون ثبت کنند. سپس از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد و دوباره میزان فشار خون ثبت شد. میزان فشار خون با استفاده از دستگاه فشار سنج یکسان که قبل از شروع پژوهش تنظیم شده و نحوه کار با آن و همه شرکت‌کنندگان پژوهش آموزش داده شده، به مدت ۱۵ روز در دو نوبت صبح گاهی و شامگاهی توسط بیماران اندازه گیری و ثبت شد .گروه آزمایش زیر نظر متخصص هیپنوتراپی، تحت القای هیپنوتیزم به روش ریلکسیشن پیشرونده عضلانی با رویکرد طبیعت گرا قرار گرفتند .در جریان آموزش خود هیپنوتیزم، افراد یاد می‌گیرند که در شروع القائات چگونه تمرکز کند و
نسبت به ذهن و آگاهی از افکار ،هیجانات، احساسات و حس های بدنی همگی در این لحظه هوشیار باشند. پذیرش یا عدم بیزاری و عدم دلبستگی نسبت به مسائل زندگی و رهاسازی خود از ورود به چرخه های معیوب مسائل ،آموزش داده میشود .بعد از آموزش خود هیپنوتیزم، بیماران تمرینات را در منزل هر روز در دو نوبت صبح و عصر تکرار می‌کردند. تکرار تمرینات با استفاده از سی دی صوتی که توسط محقق ضبط شده بود ،انجام می گرفت .در این دیالوگ‌ها ،آرام سازی عضلانی و تغییر جهت خون از مرکز به محیط بدن همراه با گشاد شدگی و شل شدگی عروق اندام های چهارگانه (دست و پا)صورت می گرفت .
به طور کلی در یافته های توصیفی مشاهده می شود که میانگین نمرات در همه متغیرهای پژوهش در مرحله پس آزمون ،در گروه آزمایش کاهش بیشتری نسبت به گروه کنترل داشته است .
نتایج پژوهش نشان داد که هیپنوتیزم درمانی بر کاهش استرس ادراک شده در بیماران مبتلا به فشار خون اولیه شهر مشهد موثر بوده است.
کیفیت روحی و جسمی فرد ارتباط دوسویه با یکدیگر دارند. بدین معنا که تنش روحی سبب تشدید یا شکل
گیری تنش های جسمی میشود و تنش های جسمی نیز در بروز مشکلات روانشناختی نقش دارد .به همین دلیل آرام‌سازی یکی از راه‌های غلبه بر استرس است که پیامد نهایی آن تعدیل فشارهای روحی و احساس آرامش می باشد و در واقع تبیین یافته فوق را می‌توان این چنین بیان نمود که از آنجا که آرام سازی از تکنیک های اصلی هیپنوتیزم می باشد ؛بنابراین باعث کاهش تعداد تنفس شروع شده و به فرد کمک می‌کند تا تنش عضلاتش را کنترل نماید. همچنین منجر به هماهنگی تغییرات فیزیولوژیک شامل کاهش مصرف اکسیژن و افزایش دفع دی اکسید کربن و کاهش تعداد ضربان قلب و فشار خون ،کاهش مصرف انرژی و کاهش انقباض ماهیچه و در نتیجه کاهش استرس ادراک شده و فشار روانی فرد میشود. این تغییرات به دلیل کاهش عمومی فعالیت دستگاه عصبی سمپاتیک ایجاد می گردد .
از سوی هیپنوتیزم درمانی بر کاهش میزان فشار خون سیستولی در این بیماران تاثیر معنادار دارد .نتایج به دست آمده از جدول‌های آماری نشان داد که هیپنوتیزم سبب کاهش فشار خون سیستولی بیماران مبتلا به فشار خون اولیه شده است .در تبیین فرضیه احتمالاً
باید چنین گفت از آنجا که برانگیختگی فیزیولوژیکی مفرطی که در موقعیت‌های استرس‌زا ایجاد میشود، باعث افزایش تولید هورمون های اپی نفرین و نوراپی نفرین می شود و به همان نسبت ضربان قلب و فشار خون را بالا میبرد. این پاسخگویی فیزیولوژیکی مفرد احتمالاً وقوع بیماری فشار خون را افزایش می دهد .
از سوی دیگر استرس مزمن به طور بالقوه با تنظیم انطباقی بعضی از متغیرهای ایمنی طبیعی و تنظیم پایین بعضی عملکردهای ایمنی ویژه همراه است .بنابراین استفاده از مداخله روان درمانی می تواند جهت تعدیل و کنترل پیامدهای روانشناختی فشار روانی مفید واقع شود. تکنیک های هیپنوتیزم درمانی از قبیل القاء تفکر مثبت، جایگزینی افکار کارآمد به جای افکار ناکارآمد، آگاهی از ضمیر ناخودآگاه، موجب بهبود خلق مثبت و در نتیجه کاهش فشار خون میشود .احتمالاً هنگامی که افراد احساس می‌کنند بر روی محیط زندگی خود کنترل دارند و می توانند موجب تغییرات محیطی شوند ،از آنجا که احساس درونی مطلوب نسبت به خود پیدا می کند، فشار خون آنها در سطح طبیعی تری قرار می گیرد. چرا که رها شدگی از حس درماندگی و عدم کنترل
محیطی، موجب بازبینی افراد از تجربه های موفقیت آمیز ،افزایش اعتماد به نفس و خودکارآمدی آنها در کنترل موقعیت های استرس آفرین زندگی و تعمیم آن به موقعیت های دیگر زندگی خواهد شد و این درک مثبت درونی افراد از خودشان باعث کنترل فشار روانی و نتیجتاً کاهش فشار خون می گردد .از سوی دیگر تعلیق تفکر انتقادی در حالت هیپنوتیزم بیمار را تلقین پذیر تر می کند و باعث می شود که گفتگوهای متقاعد کننده درمانگر را بپذیرد .
در هیپنوتیزم چون تلقینات هر بیمار با توجه به نیازهایش ساخته می شود ،در این صورت همه این تلقینات با هدف بهبود و کنترل فشارخون و بازیابی مجدد تعادل جسمی و روانی انجام شدند .در تبیین فیزیولوژیک آن می‌توان گفت ،هیپنوتیزم باعث تحریک اعصاب پاراسمپاتیک میشود و تحریک پاراسمپاتیک دیواره‌ی صاف عروق را تحت تاثیر قرار می دهد که از عضلات صاف تشکیل شده است و با تحریک پاراسمپاتیکی، قطر عروق افزایش می‌یابد ؛بنابراین عبور جریان خون افزایش یافته و نهایتاً باعث کاهش فشار خون میشود. فشار خون بالا در بیماران مبتلا به فشار خون اولیه تاثیر دارد و باعث کاهش میزان
استرس ادراک شده و فشار خون می گردد .بر این اساس فشار خون دیاستولی و سیستولی استرس ادراک شده در مرحله پس آزمون در بیماران مبتلا به فشار خون اولیه کاهش یافت .
حرکات یوگا جهت کاهش فشار خون :
پنج pose اصلی جهت کاهش فشار خون در تصاویر نمایش داده شده اند.
